استقبال مردم ایران از چای لاهیجان، بیان گر کیفیت و مرغوبیت بالای آن است. علاوه بر مصرف کننده داخلی، نظر مثبت مصرف کنندگان خارجی را هم، به خود جلب کرده است. اگر به دنبال اطلاعات بیشتری در مورد دلیل انتخاب و خرید چای لاهیجان توسط مردم هستید، با ادامه این مقاله همراه باشید.
لاهیجان اصلیترین مرکز کشت و تولید چای خوش طعم و عطر ایرانی به دلیل داشتن آب و هوا و خاک مناسب دارای چای با کیفیت و مرغوبیست که همین امر موجب مشهور شدن چای این منطقه شده است. در واقع باید گفت چای اصلیترین محصول کشاورزی لاهیجان است زیرا سندیکای کارخانجات چای شمال و اداره کل چای شمال ایران هم در این شهر قرار دارند.
حاج محمد میرزا کاشف السلطنه با سمت کنسول ارشد ایران در سال 1314 عازم هند شد. او در هنگام بازگشت به ایران با خود مقداری تخم و نهای چای به همراه آورد تا قبل از این موضوع در حدود 120 سال پیش نوشیدنی گرم مردم ایران قهوه بود.اما این شازده قجری از طعم چای خوشش آمده بود و محل مناسب کاشت آن را لاهیجان دانست. کاشف السلطنه در زمان مظفرالدین شاه ریاست سازمان چای را برعهده گرفت .آرامگاه وی در موزه چای که جزو املاک خودش بوده است قرار دارد.
آن چه که بدیهی است و همگان به آن اذعان دارند این است که از بین همه انواع چای داخلی و خارجی موجود در کشور، چای لاهیجان از کیفیت، مرغوبیت و شهرت بالایی برخوردار است و خیلی از صاحب نظران همین را دلیل انتخاب چای لاهیجان توسط مردم می دانند. درواقع، شما با نوشیدن چای لاهیجان، عطر و بوی طبیعت سرسبز گیلان را احساس کرده و لذت بودن در مزارع سرسبز چای شهر کوهپایه ای لاهیجان را تجربه می کنید.
اما، می توان گفت مهم ترین و شاخص ترین عامل فروش زیاد چای لاهیجان، عامل زیر می باشد:
میزان بالای مرغوبیت چای لاهیجان به جهت برخورداری از کیفیت عالی رنگ، عطر و طعم آن.
کیفیت چای ایرانی (لاهیجان) به 2 عامل بستگی دارد. البته اگه نحوه چیدن، نحوه فرآوری و آب و هوایی که بوته چای در اون پرورش پیدا می کند را کنار بگذاریم.
بهترین و با کیفیت ترین چای ایرانی، چای بهاره یا به اصطلاح چین اول هست.
زمانی که غنچه گیاه وارد فرایند مالش میشود، به علت اینکه بسیار لطیف هست دور خودش لوله شده و شکلی شبیه ساچمه رو تشکیل میدهد. غنچه گیاه چای چون در بالاترین نقطه بوته قرار دارد، بیشترین آفتاب و نور رو نسبت به سایر برگ ها دریافت می کند. به همین دلیل از رنگ دانه و لطافت بیشتری برخوردارد. ساچمه قوی ترین عطر و طعم را بین چای های شمال دارد و به میزان زیادی گس است. اینقدر که طعمش مثل یک خرمالوی کال می تواند کام شما رو گس کند. عطر خیلی زیاد به همراه این گسی باعث طعم خوب آن میشود. چای ساچمه بهترین از نظر کیفیت و طعم است و بین چای های درجه 1 گیلان رتبه اول را داراست.
سرگل از برگ های بالایی بوته گیاه تشکیل شده است. زمانی که بوته چای جوانه زده و برگ های تازه و جوان شروع به رشد می کنند، باغدارها این برگ ها را چیده و تبدیل به چای سرگل می نمایند.
برگ های تازه اندازه کوچکتری نسبت به برگ های پایینی گیاه دارند. همچنین رنگشان روشن تر هست و لطافت بیشتری هم دارند که به 2 برگ و 1 غنچه معروفند. این چای عطر زیاد، طعم گس و خوشمزه ای دارد.
از لحاظ ظاهری زمانی که خشک میشود برگ هایش ریزتر از انواع دیگه هستند و پیچ خوردگی دارند. این ظاهر پیچ خورده به علت لطیف تر بودن برگ هاست که وقتی تحت فرایند مالش قرار می گیرند خرد نمی شوند.
متاسفانه بعضی افراد چای بی کیفیت شکسته را با چای سرگل مخلوط می کنند تا سود بیشتری ببرند.
راه تشخیص خالص بودن چای سرگل این است که: برگ های ریزترو کمی پیچ خوردگی دارند. سرگل بعد از ساچمه از نظر طعم و کیفیت بهترین است و بین چای های درجه 1 ایرانی رتبه دوم را دارد.
زمانی که در فصل بهار کل برگ های بوته چای را می چینند و با هم مخلوط و خشک می کنند چای ممتاز بدست میاید.
این چای عطر و طعم ملایمی دارد و خیلی مزه گس نمیدهد. برای افرادی که طعم و عطر قوی دوست ندارند انتخاب مناسبی ست.
چای ممتاز فقط در فصل بهار به دست میاید. آب و هوا مناسب باعث میشود برگ های گیاه کیفیت و لطافت مناسبی داشته باشند. اگر در فصلی غیر از بهار تمام برگ های چای با هم مخلوط و خشک شوند چای شکسته بدست میآید. چای ممتاز بعد از ساچمه و سرگل، بهترین چای لاهیجان به حساب آمده و بین چای های درجه 1 رتبه سوم را دارد.
برگ های پایینی چای ( پایین تر از 2 برگ و 1 غنچه) به همراه ساقه زمانی که خشک می شوند، چای قلم را تشکیل میدهند.
اگهر در فصل بهار چیده شود طعم و عطر قابل قبولی به نسبت قیمتش دارد. اگر برداشت پاییز یا تابستان باشد کیفیت و مزه خوبی ندارد.
برگ های این نوع چای درشت بوده و مقدار زیادی ساقه گیاه هم داخل آن هست که باعث می شود نسبت به بقیه انواع چای لاهیجان راحت تر از روی ظاهر تشخیص داده شود.
زمانی که در فصل تابستان و پاییز تمام برگ های گیاه چای رو با هم مخلوط و خشک می کنند چای شکسته بدست میاید.
نام چای به این دلیل شکسته است که: برگ ها به دلیل زبر و پیر بودن تحت فرایند مالش خرد میشوند.
ظاهر برگ های شکسته ریز، صاف و خرد شده است. عطرش کم و طعم متوسط و تلخی دارد.
به دلیل اینکه تشخیص چای شکسته، سرگل و ممتاز از روی ظاهر سخت است، بعضی فروشگاه ها چای شکسته رو با سرگل یا ممتاز قاطی می کنند که باعث کاهش کیفیت و سود بیشتر میگردد.
همچنین بخوانید: انواع چای در گذر تاریخ
چای در ایران در 3 فصل بهار، تابستان و پاییز برداشت میشود.
چای بهاره یا به اصطلاح چین اول بهترین کیفیت را بین باقی چین ها دارد. به دلیل آب و هوای مناسب و رطوبت بیشتر در فصل بهار (گیاه چای برای رشد به رطوبت زیاد احتیاج داشته و عموما در مناطق مرطوب و نسبتا گرمسیر کشت میشود) برگ ها در این فصل لطیف تر و جوان تر هستند و طعم، عطر و خواص بیشتری دارند.
انواع مختلفی از چای در این فصل بدست میاید که به ترتیب کیفیت:
چای بهاره طعم قوی و گسی دارد. البته میزان گسی به نوع چای و قرار گرفتن برگ در بالای بوته بستگی دارد. چای چین اول معمولا اردیبهشت ماه برداشت میشود.
چای باکیفیت و اصیل لاهیجان تنها در بهار برداشت میشود.
برداشت در فصل تابستان یا به اصطلاح چین دوم به دلیل رطوبت کمتر در این فصل نسبت به بهار برگ ها زمخت تر هستند. این امر موجب میشود عطر زیادی نداشته باشند. در عین حال تلخی زیادی دارد و وقتی دم بکشد خبری از گسی ملایم و خوش طعم نیست و جایش را به تلخی میدهد.
چین دوم معمولا اوایل تیر ماه برداشت میشود.
چای چین سوم به علت آب و هوای نامساعد و خاکی که بعد از دو برداشت ضعیف شده، از کیفیت پایینی برخوردار است. چای پاییزه بسیاره تلخ و عطر و رنگ خوبی ندارد. به همین دلیل عموما چای چین سوم را با رنگ و اسانس قاطی می کنند و به فروش می رسانند. چون عطر و طعم مناسبی برای نوشیدن ندارد.
– عدم استفاده از سموم ضد آفت در باغات چای به دلیل دمای مناسب هوا که خود به خود باعث نابودی آفات میگردند
– چای ممتاز درجه یک تهیه شده از سرگل چای بهاره و برگ های بالایی چای
– عطر و طعم بی نظیر که تداعی کننده حضور در باغات چای برای شما میباشد
– عدم استفاده از ساقه و شاخه در چای بهاره لاهیجان که بعضا توسط برخی از فروشندگان جهت سود بیشتر مورد استفاده قرار میگرد
– عدم استفاده از نگه دارنده و اسانس های طعم دهنده که در چای های خارجی استفاده میگردند.
– فلوراید موجود در چای درجه یک ایرانی که باعث استحکام دندان ها و درخشندگی و سلامت مینای دندان خواهد شد
– و …
چای نوشیدنی بسیار مفیدی برای تصفیه خون از طریق ازدیاد ترشحات کلیوی است، کمک رسانی به پروسه هضم غذا، نشاط آور و مانع خواب آلودگی میشود. چای اصیل ایرانی و فاقد اسانس و نگهدارنده خواص درمانی زیادی دارد که برخی از آنها را نام میبریم:
– پیشگیری از سرماخوردگی و تسریع فرایند بهبود سرماخوردگی و آنفولانزا
– جلوگیری از بوی بد دهان و ضد عفونی کننده دهان
– کاهش دهند و پیشگیری کننده از دیابت نوع دوم
– کاهش علائم مربوط به آلرژی حتی آلرژی های فصلی
– کاهش علایم بیماری پارکینسون
– رفع خستگی و استرس و نشاط آور ( طنز: حتی خود قهوه هم زمانی که خسته است ، چای مینوشد ! )
– پیشگیری و بهبود درد بیماری آرتروز
– کند کننده روند پیری
– جلوگیری از لخته شدن خون و رسوب چربی در رگهای خونی
– آثار ضد التهابی
– کنترل فشار خون و کلسترل در کنار خاصیت تصفیه کنندگی بالای خون
– بهبود عملکرد مغز و افزایش هوشیاری
کلام آخر:
در یک مقایسه کلی میتوانیم با افتخار اعلام کنیم که خرید چای درجه یک بهاره لاهیجان سه فایده بسیار بزرگ خواهد داشت :
نخست اینکه به اقتصاد خانواده و کشاورزان چایکار ایرانی کمک شایانی کرده اید.
دوم اینکه از عوارض و مضرات چای خارجی در امان خواهید بود .
سوم اینکه از خواص و فوائد یک ماده طبیعی و ارزشمند بهرمند خواهید شد .
با نگاهی به : Persian Tea